ZEKATI BAŞKA BELDELERE GÖNDERMEK CÂİZ MİDİR?

Zekat konusunda diğer bir mesele ise; zekatı farz olduğu beldeden başka yere nakletmektir ki; bu mekruhtur. Zira her yerin zekatı o beldedeki fakirler içindir.

İbn-i Abbas’tan rivâyet edildiğine göre; Peygamberimiz Muaz b. Cebel’i Yemen’e vali olarak gönderirken ona şöyle demiştir :

“(Ey Muaz!) Muhakkak ki sen Ehl-i Kitap olan bir kavme gidiyorsun. Onları ilk davet edeceğin esas, Allah’tan başka ilah olmadığına şahitlik olsun. (Bir başka rivayette ise; ‘Allah’ı birlemek olsun’ şeklinde geçiyor) Eğer onlar sana bu konuda itaat ederlerse onlara, Allah’ın kendilerine her gün beş vakit namazı farz kıldığını bildir. Eğer bu noktada da sana itaat ederlerse, zenginlerinden alınıp fakirlerine verilmek üzere Allah Teâlâ’nın kendilerine zekatı farz kıldığını bildir. Eğer bu noktada da sana itaat ederlerse, onların mallarının en iyisini almaktan ve mazlumun bedduasından sakın. Zira mazlum ile Allah arasında hiçbir perde yoktur.” *

Bu Hadiste açıkça zekatın, bir beldenin zenginlerinden alınıp yine o beldenin fakirlerine verilmesi gerektiği ifade edilmektedir.

Zekat, aynı şehrin fakirlerine verilirse, bu durumda komşuluk hakkı da gözetilmiş olur.

Ancak eğer zekat sahibinin akrabaları başka şehirlerde bulunursa ya da başka yerlerin fakirleri daha çok muhtaç olursa, o zaman zekatın o beldeye naklinde kerâhet yoktur. Zira zekat veren kişi, akrabalık haklarını gözetmiş ya da çok muhtaç kimselere yardım etmiş olur.

“Akrabalık” ve “daha çok muhtaç olmak” gibi sebepler olmadan, zekatı başka bir yere göndermek ise, kerâhetle câizdir. Başka beldelerde, bulunduğumuz şehirdeki Müslümanlardan daha muhtaç durumda kişiler bulunursa, ya da akrabalarımız olursa; zekat onlara verilebilir; zira zekata sadece belli bir yerin fakirleri değil; tüm fakirler müstahaktırlar.

Hz. Muaz’ın Yemen’de iken topladığı zekatı Medine’ye gönderdiği rivâyeti de vardır. Çünkü Medine’deki Müslümanlar Yemenlilerden daha çok muhtaçtılar ve daha faziletli idiler. *

Pek çok konu gibi bu da alimler arasında ihtilaflı olan meselelerdendir. Biz, Hanefî mezhebini esas aldık.

Örneğin; İmam Mâlik’e göre zekat malı başka beldeye nakledilebilir.

Sonuç olarak şunu diyebiliriz; zekat verirken durum ve şartları gözeterek, ihtiyat karinesini dikkate almak icap eder!